Әр нәрсенің жақсы жағын көре білген адам жақсы ойлайды, ал жақсы ойлай білген адам өмірінен ләззат алады. Шынында да, өмірден ләззат алудың кілті - жақсы көре білу және жақсы ойлау.

"Ойнап айтса да, ойындағысын айтты" демекші, адам баласы айналасына, негізінде, шекесіндегі көзімен емес санасындағы көзімен қарайды, соған қарай көрген-білгенін қорытады, тұжырымдайды, шешім шығарады. Демек, ең алдымен ой-сананы түзету керек. Сана түзелсе, адам түзеледі, ал адам түзелсе, қоғам дұрыс жолға түседі.

Рас, "көзіндегі көзілдіріктің түсі қандай болса, адам да айналасын сол түспен көреді". Мысалы:

- Бүкіл жұртқа адамгершілікпен қарайтын кісі басқаларды да солай көреді, барлық адамның адамгершілігі бар деп ойлайды...
- Қолының сұғанағы бар адам айналасына "мына кісі менің бір затымды жымқырып кетпесін" деген күдікпен қарайды...
- "Өтірік айтқаннан ешкім өлмейді" дейтіндерге келсек, олар алдындағы адам ағынан жарылып, бар шынын айтып тұрса да, оның сөзіне толыққанды сенбейді, сене де алмайды...
- "Бармақ басты, көз қысты"-ны кәсіп еткендер өзгелерді парамен байлап алғысы келеді де тұрады. Тіпті "өзге кісілер маған бір нәрселер берсе екен" деп дәметіп тұрады.

Қалған мәселелерді де осылай жалғастырып кете беруге болады... Адамдағы көреалмаушылық сезімі де осындай жаңылыс түсініктен туындайды. Олай болмаса, "ағайын бар болса бере алмайды; жоқ болса көре алмайды" сөзі қайдан шықты? Шындығына келгенде, ағайын-туыс, дос-жарандар өзіне жақын адамның жақсылығын күнде көріп көзі үйреніп кеткендіктен, көп нәрсеге көңіл бөліп қарамайды. Бар дүниеге байыппен қарай алмағандықтан, болмашы нәрсеге бола бұлтиып, бұйымтайға бола безіп кетеді.

Мынандай оқиғаны оқығаным бар. Бір сабақта мұғалім тақтаға үлкен ақ қағаз іліп, ортасына домалақтап қара нүкте қояды. Балаларға қарап: "Қанеки, айтыңдаршы, мына тақтадан не көріп тұрсыңдар?" - деп сұрағанда, жан-жақтан "қара нүкте, "қара дақ", "домалақ нүкте", "қара шеңбер" деген сияқты жауаптар естіледі. Сыныптың іші саябырсыған сәтте, мұғалім былай дейді: "Дұрыс айттыңдар, мұнда кішкене қара дақ бар. Алайда ешқайсыларың тақтағы ілініп тұрған үлкен ақ қағазды көре алмадыңдар. Барлығың да назарларыңды үлкен ақ қағазға емес, кіп-кішкене қара даққа аудардыңдар. Егер дұрыстап қарай білгендеріңде, қара дақ түскен үлкен ақ қағазды да көре алар едіңдер. Өміреһде де кез келген мәселеде дұрыс шешім шығару үшін бүкіл нәрсені бүтіндей алып қарауға тырысыңдар".

Жалғасы бар.
Дереккөз: "Жасырмаймын" кітабы