Көптеген адамдардың сыртқы келбеті өзінің жасына қарағанда егде көрінеді. Ерте қартаю феноменін зерттеу жұмысы оның себептерінің бірі стресс екенін көрсетті: күйзеліс кезінде ағза шапшаң түрде тозуға ұшырайды. Ғалымдар қорыта келе, денсаулық мәселелерінің басым көпшілігі стресс екеніне көз жеткізді.

Гейдельберг университетінің клиникасы мынадай тәжірибе жасады. Жас дәрігерді әңгімелесуге (ал бұл ылғи да стресс) шақырды да, жағдай мейлінше шиеленісті болу үшін оған жарты сағат бойы күрделі математикалық есеп шығартты. Одан кейін одан қан талдамасын алғанда, ағзадағы антитән стреске ауру шақырғыш ағза әсер еткендей болған: қорғаныс әрекетіне жауапты протеиндер белсене түскен. Мәселе олардың тек қана ағзадағы зиянкестермен күресіп қоймай, жасушаларға зиян келтіріп, ақыры адамды ертерек қартаюға апарып соғатынында.

2004 жылы бұл саладағы зерттеу сондай-ақ Калифорния университетінде де жүргізілді: ғалымдар балаларының науқастануына байланысты қатты стресс алған 39 әйелдің денсаулығын балалары сау әйелдердің көрсеткішімен салыстырғанда, әрине, бұлардың стресі сәйкес түрде төмен болған. Тәжірибе барысында, теломерлер жасушаға әсер ететіндіктен, стресс жасушалардың қартаюына ықпалы бар екендігі анықталды: жасушалар әлсірей түседі де, олардың регенерацияға түсуі (қайта қалпына келуі) баяулай түсетін болған.

Зерттеу қорытындысы былай: стресс неғұрлым көп болса, соғұрлым жасушалардың қалпына келуі нашар болады.
Дереккөз: Икигай кітабы